-దేవులపల్లి రామానుజ రావు.
పాఠం ఉద్దేశం: నేడు సామాన్య ప్రజానీకానికి వివిధ రకాలైన వినోద కార్యక్రమాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ప్రపంచమే ఒక చిన్న గ్రామమైనది. ఎక్కడ ఏం జరిగినా ఇంట్లో కూర్చుని ప్రసార మాధ్యమాల ద్వారా వాటిని చూస్తున్నాం. సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అభివృద్ధి చెందక ముందు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో సామాన్య ప్రజలకు ఏఏ వినోద సాధనాలు ఉండేవో వాటి ద్వారా గ్రామీణులు ఎట్లా ఆనందాన్ని పొందేవారో, తద్వారా ఆనాటి సంస్కృతిని తెలుసుకొని గౌరవించడం ఈ పాఠం ఉద్దేశం.
పాఠ్యభాగ వివరాలు :
ఈ పాఠం రేడియో ప్రసంగం ప్రక్రియకు చెందినది. సిద్ధం చేసుకున్న వ్యాసం రేడియో ద్వారా ప్రసారం చేయబడుతుంది. విషయ క్లుప్తత, సరళత రేడియో ప్రసంగ లక్షణాలు. గ్రామాలలో జరిగే వివిధ వేడుకలు, క్రీడా వినోదాల గురించి దేవులపల్లి రామానుజ రావు గారు తన ప్రసంగంలో వివరించారు.
రచయిత పరిచయం:
రచయిత పేరు : దేవులపల్లి రామానుజ రావు
తల్లిదండ్రులు : అండాలమ్మ, వెంకట చలపతిరావు.
జననం : 25 - 8 - 1917
మరణం : 8 - 6 - 1993
జన్మస్థలం : దేశాయపేట గ్రామం, హనుమకొండ జిల్లా.
సంపాదకుడు 1946లో శోభ అనే సాహిత్య మాస పత్రికకు సంపాదకుడిగా ఉన్నాడు. గోలకొండ పత్రిక ను కూడా నడిపించాడు.
రచనలు: పచ్చ తోరణం సారస్వత నవనీతం తెలుగు సాహితి వేగుచుక్కలు తెలంగాణ జాతీయోద్యమాలు మొదలైనవి ఈయన రచనలు జ్ఞాపకాలు ఈయన ఆత్మ కథ.
పదవులు : ఆంధ్ర సరస్వత పరిషత్తుకు, ఆంధ్రప్రదేశ్ సాహిత్య అకాడమీ అధ్యక్షుడిగా,
రాజ్యసభ సభ్యుడుగా విశేష సేవలు అందించారు.
III. స్వీయ రచన :
1. కింది ప్రశ్నలకు ఐదు వాక్యాల్లో జవాబులు రాయండి
అ) స్త్రీల పాటల వల్ల స్త్రీలకు పిల్లలకు ఎట్లా ఆనందం కలుగుతుందో వివరించండి.
స్త్రీలు ప్రతి సందర్భంలో పాటలు పాడుతుంటారు వారు పెళ్లిలో పెళ్లి పాటలు. కూతుర్ని అత్తగారింటికి పంపించేటప్పుడు అప్పగింతల పాటలు పాడుతారు బతుకమ్మ పండుగకు బతుకమ్మ పాటలు, ఊయల పాటలు రకరకాలైన పాటలు పాడుతారు.
ఆ) 'వినే వారి రక్తం ఉడుకెతకున్నట్లు కథ చెప్పడం' అంటే మీరేమి అనుకుంటున్నారో రాయండి.
పల్లెటూర్లలో కథలు వింటుంటారు. వీరు వీరత్వం కలిగిన కథలు విన్నప్పుడు వీరిలో ధైర్యము ఉడుకు రక్తం ఉడికినట్లుగా పొంగుతుంటది. నవరసాలను ఒలికించి శ్రోతలను ప్రేక్షకులను మేము మా వీరత్వాన్ని ప్రదర్శించాలని తహతహ లాడేటట్లు చెబుతున్నారని అర్థం.
ఇ) 'కొన్ని వినోదాలు శ్రీమంతులకు మాత్రమే అందుబాటులో ఉండేవి' అనే వాక్యాన్ని బట్టి వినోదాలకు ఆర్థిక స్థితికి గల సంబంధాన్ని చెప్పండి.
జ. ధనవంతులకు శ్రీమంతులకు కొన్ని క్రీడలు వినోదాలు ఎప్పుడూ అందుబాటులో ఉంటాయి. శ్రీమంతుల ధనవంతుల ఇండ్లలో జరిగే ప్రతి పండుగలో శుభకార్యాలలో వినోదాల కోసం విచ్చలవిడిగా ఖర్చు చేస్తారు. ఎంత ఎక్కువ ఖర్చు చేస్తే అంత ప్రతిష్టగా, గొప్పగా భావిస్తారు. కాబట్టి వారి వారి ఆర్థిక స్థితిని బట్టి వినోదాలు అందుబాటులో ఉంటాయి.
ఈ) ఒకనటి బాలికల ఆటలకు నేటి బాలికల ఆటలు గల తేడాలు చెప్పండి.
ఒకప్పటి బాలికలు సంప్రదాయ ఆటలు చెమ్మచెక్క దాల్దడి ఓమనగుంటలాట గుజ్జనగులాట బొమ్మరిల్లు గిరిగింజలు మొదలైన ఆటలాడేవారు నేటి బాలికలకు ఇటువంటి పరిజ్ఞానం లేదు ఇప్పుడు నూతన పద్ధతుల్లో ఆటలాడుతున్నారు చదరంగం క్యారమ్స్ క్రికెట్ మొదలైన ఆటలు ఆడుతున్నారు.
2. కింది ప్రశ్నలకు పది వాక్యాల్లో జవాబు రాయండి.
1. క్రీడలు వినోదాలు మానవ జీవితానికి ఎందుకు అవసరమో తెలుపుతూ మీ అభిప్రాయం రాయండి.
జవాబు : క్రీడలు వినోదాలు శరీరానికి మానసిక వికాసానికి దోహదపడతాయి వీటిని ఆడడం వల్ల ఆరోగ్యము మెరుగు పడుతుంది రక్త ప్సరణ బాగా జరుగుతుంది ఆటలు పాటలు కొన్ని
సార్వజనీయమైనవి. ఆర్థిక పరిస్థితుల దృష్ట్యా అన్ని తరగతుల ప్రజలకు ఆటలు క్రీడలు వినోదాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
లేదా
ఆటకు పాటకు వీడరాని చుట్టూ ఉన్నదని రచయిత మాటలను సమర్థిస్తూ రాయండి.
ఆటకు పాటకు అవినాభావ సంబంధం ఉన్నది. అవినాభావ సంబంధం అంటే విడదీయలేని సంబంధం. ఇంకా చెప్పాలంటే ఒక చుట్టరికం లాంటి బంధుత్వం ఉన్నది. పల్లెల్లో రకరకాలైన ఆటలను మనము చూస్తాము. మనసుకు ఉల్లాసం కలిగించే వేడుకలు సంబరాలు ఉంటాయి. తోలుబొమ్మలాటలు ఎక్కువగా రామాయణ మహాభారత భాగవత కథలకు సంబంధించినవిగా ఉంటాయి. ఈ ఆటలు పాటలు చాలా పల్లెటూర్లలో ఉన్నాయి.
IV. సృజనాత్మకత / ప్రశంస :
మీకు తెలిసిన ఏవి నీ నాలుగు పద్యాలను బతుకమ్మ పాటలాగ మార్చి రాయండి.
బలవంతుడ అననేము ఉయ్యాలో
అనకూడదమ్మ ఉయ్యాలో
బలవంతమైనదే ఉయ్యాలో
సర్పము ఉయ్యాలో
చలి చీమల ఉయాలో
చేతిలో చిక్కింది ఉయ్యాలో
చిక్కిన వెంటనే ఉయ్యాలో
చావనే చచ్చింది ఉయ్యాలో
ఉప్పుకప్పురంబు ఉయ్యాలో
ఒక్క పోలికనుండు ఉయ్యాలో
చూడ రుచుల ఉయ్యాలో
జాడలు వేరమ్మ ఉయ్యాలో
లేదా
గ్రామీణ కళాకారులను ప్రశంసిస్తూ మీ మిత్రునికి లేఖ రాయండి.
V. పదజాలం వినియోగం
కింది పదాలకు అర్థాలు రాయండి మేలుకొలుపు
అ) ఆసక్తి : ఆపేక్ష ఆస
ఆ) వీనుల విందు: ఇష్టమైన ధ్వనులచే చెవులకు ఇంపు
ఇ) శోభ : కాంతి ఇచ్చా సౌందర్యం
ఈ) పురాతనమైన: అతి ప్రాచీనమైన పాతదైన
కింది వాక్యాలు చదివి సమానార్థం వచ్చే పదాల కింద గీత గీయండి.
అ) పండగ పర్వం వేడుక
ఆ) ఆసక్తి ఆపేక్ష అభిరుచి
ఇ) గృహము ఇల్లు సదనం
3. కింది వికృతి పదాలకు సరిపోయే ప్రకృతి పదాలు గళ్ళలో ఉన్నాయి వాటిని వెతికి రాయండి.
అ. పబ్బము పర్వము
ఆ) పున్నమి పౌర్ణమి
ఇ) జీతము జీవితము
ఈ) కర్జము కార్యము
VI. భాషను గురించి తెలుసుకుందాం.
కింది వాక్యాల్లో సమాపక అసమాపక క్రియలేవో గుర్తించి రాయండి.
అ) అసమాపక క్రియ తిని సమాపక క్రియ వెళ్ళింది
ఆ) అసమాపక క్రియ వెళ్లి సమాపక క్రియ చదువుకున్నది
ఇ) అసమాపక క్రియ చదివి సమాపక క్రియ నిద్రపోయాడు
ఈ) అసమాపక క్రియ గీసి సమాపక క్రియ పెట్టాడు.
క్రియలను బట్టి కాకుండా అర్ధాన్ని బట్టి కూడా వాక్యాలలో తేడాలు ఉంటయని గమనించండి
ఉదాహరణకు
ఆహా ఎంత బాగుందో !
"చేతులు కడుక్కో"
మన రాష్ట్ర రాజధాని ఏది?
పై వాక్యాలు ఒక్కో భావాన్ని సూచిస్తున్నాయి. అది ఎట్లాగో చూద్దాం. ఆహా ఎంత బాగుందో ! ఇది ఆశ్చర్యానికి సంబంధించిన అర్థాన్ని సూచిస్తుంది. కాబట్టి ఆశ్చర్యాన్ని తెలియజేసే వాక్యం. ఇక రెండో వాక్యం "చేతులు కడుక్కో" ఇవి విధిగా చేయాలి అని అర్థాన్ని సూచిస్తుంది. అంటే చేయాల్సిన పనిని విధిగా చేయాలి అని అర్థాన్ని సూచించే వాక్యం విద్యర్థక వాక్యం.
ఇక మూడవ వాక్యం మన రాష్ట్ర రాజధాని ఏది ఇది ప్రశ్నార్ధకాన్ని సూచిస్తుంది. ప్రశ్నించే విధంగా ఉండే వాక్యమే ప్రశ్నార్ధక వాక్యం.
2. ఈ వాక్యాలు ఏ రకమైనవో గుర్తించండి.
అ) మీరు ఏ ఊరు వెళ్తున్నారు (ప్రశ్నార్ధక వాక్యం)
ఆ) ఈ పాఠం చదువు (విద్యర్థక వాక్యం) ఇ) వసంత ఎంత బాగా పాడిందో (ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం)
ఈ) మన పాఠశాలకు ఎవరు వచ్చారు? (ప్రశ్నార్ధక వాక్యం)
ఉ) చెరువులో తామరలు ఎంతో అందంగా ఉన్నాయి కదా! ( ఆశ్చర్యార్థక వాక్యం)
ఊ) పూలన్నింటినీ హారంగా కూర్చుండి (విద్యర్థక వాక్యం)
ప్రాజెక్టు పని
మీ జిల్లాలోని ముఖ్యమైన పెద్ద చెరువులేవి అవి ఎక్కడ ఉన్నాయి మొదలగు విషయాలను ఒక పట్టికదా వివరించండి నివేదిక ప్రదర్శించండి.
మాది సిద్దిపేట జిల్లా.
శనిగరం చెరువు శనిగరం గ్రామం
దిలాల్పూర్ చెరువు దిలాల్పూర్ గ్రామం
రాజగోపాల్పేట చెరువు రాజగోపాల్ పేట గ్రామం
హుస్నాబాద్ చెరువు హుస్నాబాద్ ప్రాంతం
మొదలైనవి.
ఈ చెరువుల పురాతనమైనవి కొన్ని కాకతీయుల కాలం నాటివి కూడా ఉన్నాయి. వర్షప నీరుఈ వ్యర్థం కాకుండా నిలువ చేస్తున్నాయి. చెరువుల ద్వారానే పొలాలు పారుతున్నాయి.
లేదా
గ్రామీణ వేడుకలు లేదా క్రీడలకు సంబంధించిన పాట కథ వ్యాసం సేకరించి నివేదిక రాసి తరగతి లో ప్రదర్శించండి.
భారతదేశం పల్లెల్లో నివసిస్తుంది అని గాంధీజీ గారు అన్నారు. నూటికి 90% ప్రజలు పల్లెటూర్లలో ఉంటున్నారు. తరతరాల నుండి వారసత్వంగా వస్తున్న వేడుకల్లో క్రీడా వినోదాలు ఎన్నో ఇక్కడ జరుపుకుంటారు. ఈ వినోదాలలో వేడుకలలో పాటలలో సంస్కృతి, నాగరికత హిత బోధ, మేలు చేసే తత్వం ఉంది.
తెలుగు పల్లెల్లో రకరకాలైన ఆటలను, క్రీడా వినోదాలను మనం చూడవచ్చు. తోలుబొమ్మలాటలు, యక్షగానాలు వీధి భాగవతాలు మొదలైనవి జన ప్రచారంలో చాలా ఉన్నవి. ఉయ్యాల పాటలు నిద్రపుచ్చుట కొరకు పాడే జోల పాటలు మనదేశంలో వినని వారు ఉండరని చెప్పవచ్చు. పల్లెటూర్లు క్రీడలకు పాటలకు జీవన విధానానికి పట్టు గొమ్మలు
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి