6- 9 తరగతుల (Learning Outcomes) అభ్యసన ఫలితాలు

6-9 తరగతుల అభ్యసన ఫలితాలు (Learning Outcomes)

సినారె గారి 94 వ జయంతి సభ, తెలంగాణ సాహిత్య అకాడమీ, రవీంద్రభారతి కవి సమ్మేళనం

సినారె గారి 94 వ జయంతి సభ, తెలంగాణ సాహిత్య అకాడమీ రవీంద్రభారతి కవి సమ్మేళనం

తేది: 29-07-2025

సినారె  గారితో పాత ఫొటో

కవి సంగమం కవియాకుబన్న తో...

పుట్టి గిరిధర్ గారితో....

తెలుగు వాచకం లక్షణాలు

🟢 తెలుగు వాచకం లక్షణాలు

✴️ వాచకం అనగా ఒక వ్యక్తి తన భావాలను, ఆలోచనలను, అనుభూతులను ఇతరులకు చెప్పే విధానాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది భాషా వినియోగంలో ముఖ్యమైన భాగంగా ఉంటుంది. వాచక శైలి ఒక వ్యక్తి యొక్క వ్యక్తిత్వాన్ని, సంస్కారాన్ని, భాషాపట్ల ఉన్న శ్రద్ధను ప్రతిబింబిస్తుంది.

⛔ వాచక లక్షణాలు:

 1. సూచకత్వం: వాచకం వ్యక్తి భావాలను స్పష్టంగా తెలియజేసేలా ఉండాలి. ఎవరి మాటలు విన్నా అర్థం అయ్యేలా ఉండాలి.

✴️ 2. సామంజస్యత: వాక్య నిర్మాణం సరళంగా, శ్రావ్యంగా ఉండాలి. శబ్దాలు పరస్పరంగా కలవడం వల్ల చదువుతుంటే గానంగా అనిపించాలి.

✴️ 3. శైలిమాత్రత: వ్యక్తి మాటల్లో ఒక నిర్దిష్ట శైలి ఉండాలి. అది ఆ వ్యక్తి వ్యక్తిత్వాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇది వాచకానికి ప్రత్యేకతను అందిస్తుంది.

✴️ 4. వ్యాకరణపరమైన గౌరవం: వాచకం సరైన వ్యాకరణ నియమాలకు లోబడి ఉండాలి. అలా ఉండడం వలన భావ వికృతి లేకుండా అర్థవంతంగా మారుతుంది.

✴️ 5. అన్వయ సుగమత: వాక్యాలు పరస్పర అనుసంధానంతో ఉండాలి. వాక్యాల మధ్య సంబంధం స్పష్టంగా ఉండాలి.

✴️ 6. పాఠక/శ్రోత అభిరుచి: వాచకం పాఠకుడికి లేదా శ్రోతకు బోధపడే విధంగా ఉండాలి. వారి అభిరుచి, స్థాయి మేరకు సరళత కలిగి ఉండాలి.

✴️ 7. తెలుగుదనం: తెలుగు వాచకంలో స్థానికత, భాషా మాధుర్యం కనిపించాలి. తెలుగు పదబంధాలు, ప్రయోగాలు సహజంగా ఉండాలి.

✴️ 8. ఉదాహరణల వినియోగం: భావాన్ని బాగా అర్థమయ్యేలా చెప్పడానికి ఉపమానాలు, దృశ్యాలు, సామెతలు వాడటం వాచక లక్షణాలలో ఒకటి.

✳️ తెలుగు వాచక లక్షణాలు మన భాషా సంపదను, సంస్కృతిని వెల్లడించే సాధనాలుగా ఉంటాయి. ఇది కేవలం సంభాషణకు మాత్రమే కాకుండా రచన, ఉపన్యాసం, ఉపాధ్యాయుడు చెప్పే పాఠం వంటి అనేక రంగాల్లో కూడా కీలకంగా ఉంటుంది. మంచి వాచకం వల్ల అర్థం స్పష్టంగా, గంభీరంగా వ్యక్తమవుతుంది. అందువల్ల తెలుగు వాచకం సరళంగా, మాధుర్యంగా, పరస్పర సంబంధంతో కూడినదిగా ఉండాలి.

⛔ తెలుగు ఉపవాచకం లక్షణాలు 

🍁 పరిచయం:🌻 తెలుగు భాషలో వాక్య నిర్మాణానికి ఉపవాచకాలు ఎంతో ప్రాముఖ్యం కలిగి ఉంటాయి. ఇవి వాక్యంలో ఉన్న పదాల మధ్య సంబంధాన్ని వ్యక్తపరచే పదాలు. ముఖ్యంగా నామవాచకాలు, సర్వనామాలు మరియు క్రియల మధ్య సంబంధాన్ని స్పష్టతతో చూపించడంలో ఉపవాచకాలు ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి.

✳️ ఉపవాచకం అంటే ఏమిటి?

🌻 ఉపవాచకం అనగా వాక్యంలో ఇతర పదాలకు సహాయంగా ఉండే చిన్న పదం. ఇవి వాక్యంలో ఉన్న భావాన్ని పూర్తిగా, స్పష్టంగా తెలిపే విధంగా పనిచేస్తాయి. ఇవి లేకపోతే వాక్యంలో భావగర్భితత తగ్గిపోతుంది.

✳️ తెలుగు ఉపవాచకాల లక్షణాలు:

🌻 1. సహాయక పదాలుగా వ్యవహరిస్తాయి:

🍁 ఉపవాచకాలు సాధారణంగా తత్ఫలితంగా నామవాచకం లేదా సర్వనామంతో కలిసి వాక్యానికి పూర్తి అర్ధాన్ని ఇస్తాయి.

🍁 ఉదాహరణ: "అతడు గురించి మాట్లాడాడు", "ఇది కొరకు తీసుకొచ్చారు".

🌻 2. సంబంధాన్ని వ్యక్తపరుస్తాయి:

🍁 వ్యక్తులు, వస్తువులు, స్థలాలు, కాలం మధ్య సంబంధాన్ని చూపుతాయి.

🍁 ఉదాహరణ: "పుస్తకం మీద ఉంది", "అతడు కింద కూర్చున్నాడు".

🌻 3. స్థానాన్ని సూచిస్తాయి:

🍁 ఎక్కడ అనే ప్రశ్నకు సమాధానంగా ఉపయోగపడతాయి.

🍁 ఉదాహరణ: లో, మీద, కింద, పక్కన.

🌻 4. కాలాన్ని తెలిపే లక్షణం కలిగి ఉంటాయి:

🍁 ఎప్పుడు అనే ప్రశ్నకు సమాధానంగా ఉన్నాయి.

🍁 ఉదాహరణ: తరువాత, ముందు, తరువాతికి.

🌻 5. కారణాన్ని లేదా ఉద్దేశాన్ని సూచిస్తాయి:

🍁 ఎందుకు అనే ప్రశ్నకు సమాధానంగా వ్యవహరిస్తాయి.

🍁 ఉదాహరణ: కోసం, కారణంగా, గురించి.

🌻 6. భిన్న సందర్భాల్లో వాడుక:

🍁 ఉపవాచకాలు వాక్యంలో భావాన్ని ఆధారంగా మారవచ్చు.

🍁 ఉదాహరణ: "అతను నాకు వల్ల బాగా తెలుసు" (కారణాన్ని సూచిస్తుంది).

🌻 తెలుగు ఉపవాచకాలు భాషలో భావాన్ని సమగ్రంగా వ్యక్తపరచడంలో ముఖ్యపాత్ర పోషిస్తాయి. ఇవి స్థానం, కాలం, సంబంధం, ఉద్దేశం వంటి అంశాలను స్పష్టంగా తెలియజేస్తాయి. చిన్నచిన్న పదాలైనా, ఉపవాచకాలు లేకుండా వాక్యం అసంపూర్ణంగా ఉంటుంది. అందుకే ఉపవాచకాల ఉపయోగం తెలుసుకోవడం, వాటిని సరైన రీతిలో ఉపయోగించడం ఎంతో అవసరం.

 పద్యబాగ లక్షణాలు 

🌻 సాహిత్యంలో పద్యబాగం (అనగా పద్య భాగం) ఒక ముఖ్యమైన విభాగంగా నిలుస్తుంది. ఇది ముఖ్యంగా కావ్యాల్లో కనిపించే భాగం. పద్యబాగం అనేది ఛందస్సు, యతి, ప్రాసా, లయా సౌందర్యంతో నిండి ఉంటుంది. పద్యరచన ఒక కళ, ఇది సాహిత్యంలో ఉన్నతమైన భావాలను, నీతులను, భావోద్వేగాలను అందంగా, సంక్షిప్తంగా చెప్పగలదు.

🟢 పద్యబాగ లక్షణాలు:

🍁 1. ఛందస్సు : ప్రతి పద్యబాగం ఏదో ఒక ఛందస్సుకు అనుగుణంగా ఉంటుంది. ఉదాహరణకు: శార్దూలవిక్రీడితం, ఉపేంద్రవజ్రం మొదలైనవి. ఛందస్సు అనేది పద్యానికి లయను కలిగిస్తుంది.

🍁 2. యతి : పద్యంలో ఒక నిర్దిష్ట స్థలంలో విరామం ఇవ్వడం యతి. ఇది పద్య పఠనాన్ని సులభతరం చేస్తుంది మరియు భావవ్యక్తీకరణకు సహాయపడుతుంది.

🍁 3. ప్రాస : ప్రతి పాదం చివరిలో వచ్చే శబ్దసామ్యతను ప్రాస అంటారు. ఇది పద్యంలో ఒక రాగాన్ని కలిగిస్తుంది. ఉదాహరణకు, "దినము", "మినము", "వినము", "తనము" వంటి పదాలు ఒకే ప్రాసను కలిగి ఉంటాయి.

🍁 4. లయ :పద్యానికి ఒక సంగీతాత్మక లయ ఉండాలి. ఇది పఠకుడికి ఆసక్తిని కలిగిస్తుంది. లయ అనేది భావాన్ని ప్రభావవంతంగా వ్యక్తీకరించడానికి ముఖ్యమైన అంశం.

🍁 5. సందేశం లేదా భావగంభీరత: పద్యబాగం కేవలం శబ్ద సౌందర్యంతో కాక, భావ సౌందర్యంతో కూడి ఉండాలి. అది ఒక నీతి, ఒక శాస్త్రీయ విషయం, ఒక భావోద్వేగం, లేదా ఒక సంఘటనను వ్యక్తపరచాలి.

🍁 6. శబ్దసౌందర్యం: పద్యంలో వినోదభరితమైన శబ్దాలు వినిపించాలి. ఇది పఠనానందాన్ని కలిగిస్తుంది.

🍁 7. సంక్షిప్తత: పద్యంలో పదాలు చాలా సంక్షిప్తంగా, కానీ గంభీరంగా ఉంటాయి. కొన్ని పదాల్లోనే పెద్ద భావాన్ని వ్యక్తీకరించగలగడం ఇది ప్రత్యేకత.

🍁 8. ఛందోబద్ధత: ఛందస్సుకి అనుగుణంగా పద్యం నిర్మించబడినట్లైతే అది పద్యబాగంగా పరిగణించబడుతుంది. ఎలాంటి ఛందోభంగం లేకుండా సాగాలి.

🍁 పద్యబాగం అనేది మన సాహిత్య సాంప్రదాయంలో గొప్ప స్థానం కలిగి ఉంది. ఇది కేవలం శబ్దాల ఆట కాదు, అది భావాల సుమధుర సంగీతం. మంచి పద్యబాగం చదివినపుడు మనసు ముద్దుగ చేస్తుంది. భావం, లయ, ఛందస్సు, ప్రాస – ఇవన్నీ కలిసినప్పుడే ఒక నిజమైన పద్యబాగం రూపుదాల్చుతుంది.

 గద్యభాగ లక్షణాలు 

🌻 ప్రస్తావన: తెలుగు సాహిత్యంలో గద్యరచనకు ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. భావవ్యక్తీకరణకు స్పష్టమైన రూపంగా గద్యాన్ని ఉపయోగిస్తారు. కవిత్వంలా ఛందస్సు, యతి, ప్రాసలకు కట్టుబడి ఉండకపోయినప్పటికీ, గద్యానికి సొంతమైన శైలి, వ్యాకరణ శుద్ధి, భావగంభీరత ఉండాలి. గద్యభాగం అనగా ఏదైనా ఒక గద్యరచనలోని భాగం. దీనిలో రచయిత తన ఆలోచనలు, భావాలు సహజంగా, సరళంగా వ్యక్తపరుస్తాడు.

🌻 గద్యభాగ లక్షణాలు:

✍️ 1. సరళత: గద్యభాగం ప్రధాన లక్షణం సరళమైన భాష. సాధారణ పాఠకుడు సులభంగా అర్థం చేసుకోగలిగేలా వాక్య నిర్మాణం ఉంటుంది.

✍️ 2. స్పష్టత: గద్యంలో భావం స్పష్టంగా ఉండాలి. సందిగ్ధత లేకుండా, స్పష్టమైన భావప్రకటన ఉండటం అవసరం.

✍️ 3. వ్యాకరణ శుద్ధి: గద్యభాగంలో పదబంధాలు, వాక్య నిర్మాణం వ్యాకరణ పరంగా శుద్ధంగా ఉండాలి. ఇది పాఠకుడికి చదవడానికి మరియు అర్థం చేసుకోవడానికి సహాయపడుతుంది.

✍️ 4. తాత్పర్యబోధకత: గద్యభాగం పాఠకునికి ఒక తాత్పర్యాన్ని, సందేశాన్ని అందించాలి. చదివిన తరువాత ఆలోచనకు తావివ్వాలి.

✍️ 5. తాత్కాలికత లేదా సమకాలీనత:

గద్యంలోని విషయాలు యథాతథంగా సమకాలీన పరిణామాలకు సంబంధించి ఉండవచ్చు. ఇది పాఠకుడిలో ఆసక్తిని కలిగిస్తుంది.

✍️ 6. వాక్య నిర్మాణం: గద్యంలోని వాక్యాలు అవసరమైనంత పొడవుగా, భావాన్ని చక్కగా వివరించేలా ఉంటాయి. అనవసరంగా సంక్లిష్టత లేకుండా ఉండాలి.

✍️ 7. భావపరచికిత్స: రచయిత తన అనుభవాలను లేదా కథనాన్ని భావపూర్వకంగా వ్యక్తీకరిస్తాడు. ఇది పాఠకుడిని మానసికంగా తాకుతుంది.

🌻 గద్యభాగం ద్వారా రచయిత తన భావజాలాన్ని విస్తృతంగా, అభిప్రాయాలతో పాటు, విజ్ఞానాన్ని పంచే శైలిలో వ్యక్తీకరిస్తాడు. ఇది పాఠకుడికి ఒక జీవంత అనుభూతిని అందిస్తుంది. సరళమైన, భావవంతమైన, శుద్ధమైన భాషలో రాసిన గద్యభాగం చదివే వారి మనసులను మెప్పిస్తుంది. అందువల్ల గద్యాన్ని రచయితలు తమ ఆలోచనలకు వేదికగా ఎంచుకుంటారు.

వాట్సాప్ సేకరణ :